Trí tuệ nhân tạo trong nuôi trồng thủy sản: Xu thế toàn cầu và cơ hội cho Việt Nam

Bản chất của AI trong nuôi trồng thủy sản 

Nói một cách đơn giản, AI trong nuôi trồng thủy sản là việc sử dụng các hệ thống máy tính có khả năng học hỏi từ dữ liệu để tự động hóa các quyết định và tối ưu hóa quy trình. Nó không phải là một con robot hình người, mà là một bộ não kỹ thuật số hoạt động đằng sau các thiết bị.

AI hoạt động dựa trên việc thu thập một lượng lớn dữ liệu từ các cảm biến đặt trong ao (đo pH, oxy, nhiệt độ…), camera giám sát hành vi của tôm, và dữ liệu đầu vào từ người nuôi (lượng thức ăn, thông tin về dịch bệnh…). Từ đó, nó sẽ phân tích và đưa ra các dự báo hoặc hành động cụ thể.

Ứng dụng công nghệ AI vào nuôi trồng thủy sản giúp nâng cao hiệu quả và năng suất. Ảnh: Tép Bạc

Ứng dụng thực tế của AI trong quản lý trang trại 

Trên thế giới, AI đã và đang được ứng dụng vào ba lĩnh vực chính, mang lại hiệu quả vượt trội.

Tối ưu hóa việc cho ăn là một trong những ứng dụng phổ biến và mang lại lợi ích kinh tế rõ ràng nhất. Hệ thống camera kết hợp với AI có thể phân tích hành vi bắt mồi của tôm, cá. Dựa vào đó, máy cho ăn tự động sẽ chỉ cấp thức ăn khi vật nuôi thực sự có nhu cầu và với liều lượng vừa đủ, giúp giảm đáng kể hệ số chuyển đổi thức ăn (FCR) và hạn chế ô nhiễm.

Giám sát sức khỏe và cảnh báo dịch bệnh sớm cũng là một ưu điểm nổi bật. AI có khả năng phân tích các hình ảnh hoặc video để phát hiện những thay đổi bất thường trong hành vi của tôm, cá (bơi lờ đờ, dạt vào bờ…). Đồng thời, nó cũng có thể phân tích sự biến động của các chỉ số môi trường để đưa ra cảnh báo sớm về nguy cơ bùng phát dịch bệnh trước khi người nuôi có thể nhận ra bằng mắt thường.

Quản lý môi trường tự động giúp người nuôi duy trì điều kiện ao nuôi tối ưu suốt 24/7. Thông qua dữ liệu cảm biến, AI sẽ điều khiển thiết bị một cách linh hoạt, ví dụ tự động bật quạt nước khi nồng độ oxy hòa tan xuống thấp hoặc kích hoạt cấp nước khi nhiệt độ tăng cao.

Máy cho ăn Farmext Feeder với phần mềm điều khiển trên di động. Ảnh: Tép Bạc

Cơ hội và thách thức đối với Việt Nam

Việt Nam, với vị thế là một cường quốc thủy sản, có một tiềm năng rất lớn để ứng dụng AI. Việc này sẽ giúp giải quyết các vấn đề cố hữu như chi phí sản xuất cao, rủi ro dịch bệnh và sự phụ thuộc vào kinh nghiệm cảm tính.

Tuy nhiên, thách thức lớn nhất vẫn là chi phí đầu tư ban đầu cho các hệ thống cảm biến, camera và phần mềm. Bên cạnh đó là rào cản về kiến thức kỹ thuật. Việc vận hành và khai thác hiệu quả một hệ thống AI đòi hỏi người quản lý phải có trình độ công nghệ nhất định.

Cuối cùng là vấn đề về dữ liệu. AI chỉ hoạt động tốt khi có đủ dữ liệu lớn và chính xác. Với mô hình sản xuất còn manh mún, nhỏ lẻ, việc thu thập một bộ dữ liệu đồng bộ cho toàn ngành vẫn còn là một chặng đường dài.

Lộ trình cho tương lai

Việc ứng dụng AI vào nuôi trồng thủy sản tại Việt Nam sẽ không diễn ra trong một sớm một chiều. Lộ trình khả thi sẽ bắt đầu từ các doanh nghiệp lớn, các trang trại công nghệ cao, nơi có đủ năng lực về tài chính và kỹ thuật để tiên phong.

Thành công từ các mô hình này sẽ là minh chứng để dần dần đơn giản hóa công nghệ, giảm chi phí và nhân rộng ra các hợp tác xã và hộ nuôi nhỏ lẻ. AI không phải là một giải pháp xa vời, mà là tương lai tất yếu.

Việc chủ động tiếp cận và từng bước ứng dụng công nghệ này sẽ là chìa khóa. Nó không chỉ giúp nâng cao năng suất, mà còn là con đường để xây dựng một ngành thủy sản Việt Nam thông minh, hiệu quả và có sức cạnh tranh cao trên trường quốc tế.

Nguồn : https://tepbac.com/tin-tuc/full/tri-tue-nhan-tao-trong-nuoi-trong-thuy-san-xu-the-toan-cau-va-co-hoi-cho-viet-nam-38373.html