Việc sử dụng nhá thức ăn giải quyết nhu cầu giảm cho ăn quá mức và chi phí thức ăn, đồng thời cải thiện đáy ao, chất lượng nước và lượng nước thải trong nuôi tôm.
Nhá ăn (feeding tray) thường được sử dụng để kiểm soát việc cho ăn quá mức trong các hệ thống nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là trong nuôi tôm. Thỉnh thoảng được sử dụng để cung cấp 100% lượng thức ăn hàng ngày cho tôm, hoặc sử dụng một vài nhá ăn để đánh giá hiệu quả sử dụng thức ăn trong hệ thống nuôi.
Cho tôm ăn bằng nhá bao gồm việc đặt một lượng thức ăn lên nhá được thiết kế phù hợp, đặt thức ăn và nhá vào nước dưới đáy ao và quan sát tốc độ thức ăn biến mất khỏi nhá theo thời gian. Tỷ lệ biến mất của thức ăn được sử dụng để xác định lượng thức ăn cần cho ăn mỗi ngày.
Ưu điểm
Mức tiêu thụ thức ăn thay đổi tùy theo khả năng di truyền của tôm, cũng như nhiệt độ và các đ iều kiện vật lý khác trong ao. Ngoài ra, việc cho ăn thay đổi hàng ngày do trạng thái lột xác của tôm.
- Giảm hệ số chuyển hóa thức ăn (FCR), giảm chi phí thức ăn và cải thiện tăng trưởng của tôm nuôi.
- Nâng cao chất lượng nước, mật độ nuôi, tăng năng suất và giảm ô nhiễm môi trường.
- Giúp cho người nuôi tôm đánh giá các động vật ăn thịt và các loài cạnh tranh thức ăn với tôm nuôi trong ao và đánh giá các kích cỡ khác nhau của tôm nuôi trong ao.
- Quan sát tôm nuôi, đánh giá và có thể đưa ra quyết định sớm trong việc quản lý cho ăn, giúp quan sát tình hình sức khỏe của tôm và thời điểm thu hoạch phù hợp.
- Phát hiện tôm chết thông qua sàng ăn và giữ cho đáy ao luôn được sạch sẽ.
Nhược điểm
- Những người quản lý hoặc trực tiếp cho tôm ăn phải có kỹ năng, có trách nhiệm cao và được đào tạo kỹ lưỡng. Nếu sử dụng nhá ăn mà không có sự giám sát thích hợp của người có kinh nghiệm sẽ gây nên những vấn đề nghiêm trọng cho ao nuôi.
- Sàng ăn nên được gắn phao, không nên gắn cố định ở một độ sâu nhằm tránh trường hợp đáy ao bị lõm, sàng ăn không tiếp đất được. Khi đó, nếu có một nhóm 2 người cho tôm ăn sẽ làm cho chi phí thức ăn tăng cao do không nắm được địa hình đáy ao nơi đặt nhá ăn, dễ dẫn đến rơi vãi thức ăn khỏi sàng ăn và hiểu sai về lượng thức ăn thực tế mà tôm đã ăn.
- Số lần cho ăn hàng ngày giới hạn, vì cần thời gian cho thức ăn vào nhá và mất thời gian kiểm tra thức ăn trong nhá ăn sau một thời gian cho ăn.
- Thiết kế nhá ăn phải đúng, nhưng hiện tại không có tiêu chuẩn cho việc thiết kế nhá ăn dùng trong nuôi tôm.
- Lượng thức ăn thất thoát ra khỏi nhá ăn do dòng chảy hoặc thiết kế nhá kém có thể dẫn đến hiểu sai về lượng thức ăn thực tế mà tôm đã ăn và rất dễ dẫn đến việc cho ăn quá dư.
- Trong quá trình bắt mồi, thức ăn rất dễ bị rơi khỏi nhá ăn. Điều này rất dễ nhầm lẫn với việc người nuôi cho rằng tôm đã ăn hết thức ăn (thực chất tôm chỉ ăn một phần nhỏ) và tăng lượng thức ăn lên, dẫn đến cho ăn dư quá mức.
- Khi cho tôm ăn dựa vào một vài nhá ăn mẫu trong ao, rất dễ dẫn đến việc một số tôm ăn quá nhiều và một số khác thiếu thức ăn, nhất là trong trường hợp nuôi mật độ cao.