Trong thế giới tưởng chừng im lặng của đại dương, tồn tại một sinh vật nhỏ bé chỉ dài vài centimet nhưng lại sở hữu một trong những vũ khí âm thanh kinh hoàng nhất hành tinh.
Đó là tôm súng lục (Alpheidae), một sát thủ tí hon có khả năng tạo ra những “phát bắn” bong bóng với tiếng nổ to hơn cả súng trường và nhiệt độ nóng hơn bề mặt Mặt Trời.
Vũ khí bất đối xứng kỳ lạ
Thoạt nhìn, tôm súng lục có vẻ ngoài khá khiêm tốn, với kích thước chỉ từ 3-5cm. Điểm khác biệt duy nhất và cũng là vũ khí tối thượng của chúng chính là cặp càng bất đối xứng một cách kỳ lạ: một chiếc càng nhỏ bình thường và một chiếc càng quá khổ, chiếm tới nửa chiều dài cơ thể.
Chiếc càng lớn này không dùng để kẹp. Thay vào đó, nó có cấu tạo như một khẩu súng lục: một nửa càng cố định đóng vai trò như “nòng súng”, và nửa còn lại có thể bật ra như một chiếc “pít-tông”. Chính cơ chế này đã tạo ra một trong những vũ khí săn mồi độc đáo nhất tự nhiên.
Cơ chế của “phát bắn” siêu thanh
Khi săn mồi, tôm súng lục không tấn công vật lý. Thay vào đó, nó bật chiếc càng lớn của mình lại với một tốc độ kinh hoàng, chỉ trong chưa đầy một mili giây. Cú búng này nhanh đến mức nó tạo ra một luồng nước bắn về phía trước với vận tốc gần 100 km/h, hình thành một bong bóng khí chân không trong thoáng chốc – một hiện tượng gọi là sự sủi bọt (cavitation).
Vẻ ngoài khiêm tốn của tôm súng, kích thước chỉ từ 3-5cm. Ảnh: Real Monstrosities
Ngay lập tức, bong bóng này vỡ tung, giải phóng một năng lượng khổng lồ và tạo ra ba hiệu ứng chết người:
– Âm thanh kinh hoàng: Tiếng nổ do bong bóng vỡ có thể đạt tới 218 decibel, to hơn cả tiếng súng trường hay động cơ máy bay phản lực.
– Sóng xung kích: Sóng âm thanh này đủ mạnh để làm choáng váng hoặc giết chết các loài cá và giáp xác nhỏ trong phạm vi 2 mét.
– Nhiệt độ plasma: Vụ nổ siêu nhỏ này tạo ra một tia sáng và một điểm nhiệt có nhiệt độ lên tới 4.700 độ C – gần bằng nhiệt độ bề mặt của Mặt Trời, dù chỉ tồn tại trong khoảnh khắc.
Dù cá nhà táng mới là loài vật tạo ra âm thanh lớn nhất nói chung (230 dB), nhưng nếu xét theo tỷ lệ kích thước, tôm súng lục mới xứng đáng với danh hiệu “sinh vật ồn ào nhất hành tinh”. Âm thanh mà chúng tạo ra lớn đến mức khi tập trung thành bầy đàn lớn, tiếng “lách cách” đồng loạt của chúng có thể gây nhiễu loạn các hệ thống sonar và thiết bị liên lạc dưới nước của tàu ngầm.
Với vũ khí độc đáo này, tôm súng lục là một minh chứng đáng kinh ngạc cho sự sáng tạo vô tận của tự nhiên, một sát thủ tí hon nhưng lại mang trong mình sức mạnh của một vụ nổ siêu thanh.
English