Ai nuôi tôm cũng từng mang tôm đi xét nghiệm, nhưng nhiều vụ nuôi vẫn trôi qua trong ảm đạm. Có người nói “Xét nghiệm bệnh tôm chẳng làm được gì cả”. Có người nghi ngờ hiệu quả của việc xét nghiệm thủy sản. Nhưng sự thật không nằm ở bản thân việc xét nghiệm, mà nằm ở cách ta thực hiện và dùng kết quả đó ra sao.
Xét nghiệm bệnh tôm không hữu ích, vì sao?
Việc mang tôm đi xét nghiệm cũng giống như người đi khám bệnh ở bệnh viện. Nếu chỉ đi khi đã sốt cao, ho nặng hay nguy kịch thì việc điều trị sẽ trở nên tốn kém, ít hiệu quả. Ngược lại, tầm soát định kỳ giúp phát hiện sớm những bất thường, khi bệnh còn ở giai đoạn đầu thì lại dễ chữa, ít rủi ro và tiết kiệm hơn nhiều.
Với tôm, điều đó còn đúng hơn vì tôm là loài nhạy cảm, dễ bị tác động bởi thay đổi nhỏ trong môi trường. Nếu người nuôi chỉ xét nghiệm khi tôm đã bỏ ăn, bơi lờ đờ hoặc nổi đầu, thì xét nghiệm lúc này chỉ để xác nhận điều đã xảy ra, chứ không còn đủ thời gian để cứu ao. Trong khi đó, nếu thực hiện kiểm tra định kỳ khi tôm còn khỏe và ao chưa có dấu hiệu bất thường, thì xét nghiệm đóng vai trò như một cuộc “khám tổng quát” toàn ao, giúp ngăn rủi ro trước khi chúng phát sinh.
Tôm là loài nhạy cảm nên việc theo dõi sức khỏe định kỳ càng quan trọng
Hiệu quả xét nghiệm bệnh tôm thất bại thường do ba nguyên nhân phổ biến.
Thứ nhất là hạn chế về kỹ thuật. Việc mẫu lấy sai kỹ thuật và chỉ số phân tích không đầy đủ sẽ không thể hiện hết được vấn đề. Kết quả không thể dùng để tham chiếu hoặc ra quyết định.
Thứ hai, xét nghiệm theo kiểu chữa cháy, tức là chỉ làm khi ao đã có vấn đề. Lúc này, mọi thứ đã rối loạn: môi trường thay đổi, tôm yếu, hệ vi sinh mất cân bằng. Có kết quả cũng khó cứu được, vì cơ hội đã qua.
Thứ ba, kết quả xét nghiệm không đủ khách quan, đôi khi bị chi phối bởi tính chủ quan của kỹ thuật viên. Người nuôi được khuyến nghị xử lý nhưng không thật sự phù hợp với tình trạng ao, dẫn đến sai lệch hoặc không hiệu quả.
Muốn xét nghiệm thực sự hiệu quả, người nuôi cần tiếp cận đúng cách: Xét nghiệm định kỳ, có hệ thống, phân tích đầy đủ các chỉ số quan trọng và được tư vấn trung thực, độc lập, không thiên lệch do yếu tố chủ quan. Khi đó, xét nghiệm mới trở thành công cụ đáng tin cậy để bảo vệ ao nuôi ngay từ đầu.
Hiệu quả của việc “tầm soát bệnh tôm”
Tầm soát bệnh không chỉ giúp phát hiện sớm nguy cơ trước khi tôm có biểu hiện bệnh, mà còn là giải pháp cốt lõi để giảm rủi ro, tối ưu chi phí và nâng cao hiệu quả cả vụ nuôi.
Hiệu quả của tầm soát không chỉ tồn tại trên lý thuyết. Theo khảo sát, có đến 96% người nuôi tôm từng sử dụng dịch vụ của Farmext LAB đánh giá cao kết quả xét nghiệm. Đây là chuỗi phòng LAB tiên phong trong tầm soát bệnh tôm. Người nuôi cho rằng kết quả tầm soát chính xác, rõ ràng và thật sự hữu ích.
Anh Nguyễn Văn Hiếu (Mộc Hóa, Long An) đã sử dụng dịch vụ tầm soát bệnh tôm của Farmext LAB trong suốt 12 tháng. Anh chia sẻ: “Vụ vừa rồi tôi thu được 4,2 tấn, tôm về size 27, bán được hơn 700 triệu. Cả vụ tôi chỉ tốn hơn 3 triệu cho xét nghiệm mà đổi lại là sự yên tâm. Tôi theo dõi 13 chỉ số nước và 9 chỉ số tôm, hiểu rõ ao có gì để chủ động xử lý, không bị động như trước nữa.”
Nhờ phát hiện đúng vấn đề và xử lý kịp thời, người nuôi sử dụng thuốc chính xác hơn, từ đó giảm trung bình 20% chi phí thuốc và hóa chất. Không chỉ tiết kiệm, việc theo dõi chỉ số qua từng lần tầm soát còn giúp người nuôi đánh giá được hiệu quả thực sự của thuốc đã dùng.
Người nuôi đã nhìn nhận vai trò hữu ích của việc tầm soát bệnh thay vì xét nghiệm chữa cháy
Hiện nay, thị trường đã bắt đầu nhìn nhận rõ vai trò của tầm soát bệnh tôm. Không còn là lựa chọn mơ hồ hay quá mới mẻ, tầm soát đã trở thành giải pháp thực tế và có thể triển khai dễ dàng tại nhiều trại nuôi.
Công nghệ xét nghiệm cũng ngày càng hiện đại và gọn gàng. Tại Farmext LAB, chỉ với một lần xét nghiệm, người nuôi có thể nhận được kết quả của 22 chỉ số quan trọng trong ao nuôi, bao gồm:
13 chỉ số nước: ORP, pH, độ mặn, kiềm, kali, canxi, magie, phèn sắt, NH₄⁺, NH₃, NO₂⁻, mật độ tảo, khuẩn Vibro nước.
9 chỉ số tôm: Khuẩn trong gan, khuẩn trong ruột, soi tươi gan, soi tươi ruột, nội ký sinh trùng, khối lượng, chiều dài, ngoại ký sinh trùng, cảm quan.
Điều đặc biệt là kết quả xét nghiệm không chỉ đưa ra con số, mà còn còn được AI phân tích, đối chiếu với dữ liệu hàng ngàn mẫu trước đó để đưa ra nhận định và khuyến nghị cụ thể, dễ hiểu.
Nhờ kết quả tầm soát, người nuôi có thể nắm rõ tình trạng ao
Đừng hiểu làm tầm soát bệnh tôm là lựa chọn xa. Thực tế, đây là một khoản đầu tư thông minh, tiết kiệm và mang lại hiệu quả rõ rệt. Tầm soát là bước đi thiết yếu nếu người nuôi muốn kiểm soát vụ nuôi dựa trên căn cứ khoa học, bổ sung cho kinh nghiệm thực tế. Khi rủi ro ngày càng khó lường, thì việc biết sớm, xử lý sớm chính là cách bảo vệ ao nuôi hiệu quả nhất. Đừng chờ tôm bệnh mới hành động, hãy kiểm soát nguy cơ ngay từ đầu.
English