Những năm gần đây, cùng với ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, tình hình thiên tai diễn biến ngày càng phức tạp, cực đoan và bất thường. Hàng năm, trên địa bàn tỉnh, thiên tai xảy ra liên tiếp trên phạm vi rộng, trái quy luật, đặc biệt là mưa lớn, lũ, bão,…đã gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản, ảnh hưởng đến nuôi trồng thủy sản nói riêng và sản xuất nông nghiệp nói chung. Để hạn chế tác động xấu của môi trường ảnh hưởng đến sức khỏe tôm, cá nuôi và nguy cơ thất thoát tài sản, sản phẩm thủy sản trong ao hồ, lồng nuôi do ảnh hưởng bất thường của thời tiết và mưa lũ trong tình hình hiện nay, chúng tôi khuyến cáo bà con một số biện pháp sau đây
Ảnh: internet
Đối với ao nuôi cá: Người nuôi cần kiểm tra và tu bổ lại đê bao cho chắc chắn đảm bảo giữ được nước. Cần phát quang những cành, cây xung quanh bờ đê, để tránh cành lá rơi vào ao làm ô nhiễm ao nuôi và đề phòng khi có gió lớn cây đổ có thể làm vỡ đê bao sẽ làm thất thoát cá. Đặt những ống xả tràn để xả nước khi nước trong ao quá lớn, hoặc chủ động tháo nước trong ao, nhằm đề phòng nước tràn bờ cá sẽ đi theo ra hết. Chuẩn bị lưới, đăng chắn, dụng cụ cuốc xẻng để gia cố sửa chữa hệ thống đê bao, cống khi có tình huống xấu xảy ra. Khi mưa lũ xảy ra phải tiến hành kiểm tra chất lượng nước trong ao nuôi để có các biện pháp điều chỉnh phù hợp như: bón vôi để ổn định môi trường, điều chỉnh màu nước, hoặc có thể thay nước khi cần thiết, sau mỗi lần thay nước người nuôi phải xử lý nước bằng cách tạt vôi bột (vôi nông nghiệp) với liều lượng 2-3kg/100m3 nước. Cần rải vôi bột xung quanh bờ ao, sau các đợt mưa lớn nên tháo bớt nước tầng mặt hoặc bổ sung nước từ ao chưa lắng/xử lý (nếu có điều kiện). Đồng thời bổ sung khoáng chất, vitamin nhằm tăng cường sức đề kháng cho cá nuôi.
Đối với nuôi lồng, bè trên sông, hồ chứa: Trước khi trời mưa, bão người nuôi cần kiểm tra, gia cố lại lồng, hệ thống dây neo, phao lồng và di chuyển vào những nơi kín gió, có dòng chảy nhẹ để tránh khi gió bão lớn làm vỡ lồng. Nếu không di chuyển được cần hạ lồng bè xuống sâu để giảm bớt sóng đánh làm hư lồng. Vệ sinh lồng sạch sẽ và thông thoáng để nước lưu thông nhanh. Những nơi có dòng chảy mạnh phải dùng những tấm phên hoặc tấm bạt che chắn phía trước lồng để ngăn bớt dòng chảy trực tiếp lên cá nuôi. Bên cạnh đó, cũng nên chuẩn bị thuyền máy để hỗ trợ khi cần thiết. Nuôi cá lồng, bè cần sử dụng chất khử trùng treo trong lồng, bè để khử trùng môi trường nước, diệt các tác nhân gây bệnh cho cá nuôi. Sử dụng vôi bột đựng trong bao tải treo ở đầu nguồn nước hoặc khu vực cho ăn trong các lồng bè. Treo túi cách mặt nước khoảng 1/3 – 1/2 độ sâu của nước trong lồng,bè. Liều lượng sử dụng là 2 – 3 kg vôi/10m3 nước và khi vôi tan hết lại tiếp tục treo túi khác.
Đối với ao nuôi tôm: Vào mùa mưa bão, người nuôi tôm cần kiểm tra và gia cố lại bờ đê, sửa chữa và giằng néo lại chòi canh và các công trình phụ trợ khác được chắc chắn. Cần vệ sinh ao nuôi, kiểm tra lại cống xả tràn và chuẩn bị nguồn nước sạch để thay nước cho ao nuôi khi cần thiết. Rắc vôi quanh bờ phòng nước trôi phèn xuống làm biến động pH ao nuôi. Duy trì các dàn quạt nước hoạt động thường xuyên để tạo dòng chảy, tránh phân tầng nước đồng thời cung cấp oxy hòa tan đảm bảo cho tôm nuôi phát triển tốt. Các hộ nuôi tôm cần chuẩn bị máy phát điện, máy sục khí đề phòng khi điện lưới bị mất. Kiểm tra và sửa chữa lại hệ thống điện cẩn thận để đảm bảo an toàn khi có gió bão. Các chòi canh, ao nuôi cần được trang bị đèn pin, phao cứu sinh. Người nuôi tôm tuyệt đối không được ở lại trên các chòi canh, ao nuôi khi có bão đổ bộ vào. Khi mưa lớn kéo dài người nuôi cần thường xuyên kiểm tra các yếu tố môi trường như pH, độ kiềm, oxy hòa tan, độ mặn trong nước và biểu hiện hoạt động của tôm nuôi để có biện pháp xử lý phù hợp. Nếu không thực sự cần thiết, người nuôi không nên sử dụng trực tiếp nguồn nước ngoài sông, rạch đưa vào ao nuôi tôm, mà lấy nước qua ao lắng và xử lý nước trước khi bơm vào ao nuôi tôm. Người nuôi cũng cần bổ sung men tiêu hóa, khoáng chất trong khẩu phần thức ăn tôm nuôi theo đúng quy trình kỹ thuật để giúp tôm nuôi tăng sức đề kháng, chống chịu các điều kiện thời tiết bất thường. Chủ động dự trữ các loại vôi, chế phẩm sinh học, men vi sinh dùng để xử lý môi trường nước. Khi có hiện tượng bất thường, người nuôi cần liên hệ với cán bộ thủy sản để có biện pháp xử lý kịp thời nhằm tránh thiệt hại.
Cần theo dõi thường xuyên thông báo diễn biến mực nước lũ trên các con sông và tình hình mưa bão trên các phương tiện thông tin đại chúng để có biện pháp bảo vệ ao, lồng bè nuôi thuỷ sản một cách có hiệu quả.
Khoa Thủy sản sưu tầm
English