Để giảm bớt công sức nuôi tôm cũng như tìm kiếm giải pháp thúc đẩy năng suất, chất lượng tôm tốt nhất buộc người nuôi phải ứng dụng các công nghệ hiện đại, sử dụng các thiết bị nuôi tiên tiến. Các thiết bị nuôi tôm là một yếu tố rất quan trọng, đóng góp nhiều vào sự thành công của một vụ nuôi tôm.
THIẾT BỊ SỤC KHÍ
Việc sử dụng thiết bị sục khí để tăng hàm lượng oxy hòa tan trong ao là việc làm cần thiết và cần được thực hiện thường xuyên, liên tục trong ao nuôi tôm, nhất là với các mô hình nuôi tôm thâm canh và siêu thâm canh với mật độ tôm nuôi cao. Máy sục khí cung cấp oxy cho các ao nuôi giúp tôm sinh trưởng và phát triển khỏe mạnh nhờ có lượng oxy hòa tan trong nước dồi dào, ngoài ra còn hạn chế lắng đọng bùn và chất thải dưới đáy ao lâu ngày, tiềm ẩn phát sinh khí độc và vi khuẩn tích tụ.
Khi môi trường ao nuôi bị ô nhiễm bởi chất thải, khí độc trong ao tăng cao hoặc thiết bị sục khí gặp sự cố hư hỏng,…làm lượng oxy trong ao thấp sẽ dẫn đến vấn đề ảnh hưởng đến sức khỏe của tôm: tôm bỏ ăn, bơi dạt vào bờ, nổi đầu vào lúc sáng sớm, đục cơ, tôm chết từ từ sau đó đến hàng loạt…
Có rất nhiều loại thiết bị sục khí như sục khí kiểu chân vịt, cánh quạt, thổi khí (bơm):
+) Sục khí kiểu cánh quạt: Là loại sục khí được dùng tương đối rộng rãi ở các ao nuôi. Nó làm việc theo nguyên lý cánh guồng quay hất nước lên thành những hạt nhỏ, tiếp xúc và thẩm thấu không khí (có oxy) làm giàu hàm lượng oxy hòa tan trong nước.
Với ưu điểm dễ khuyếch tán oxy vào nước và giải phóng khí độc (H2 S, NH3 …) ra ngoài nhanh chóng, tạo dòng chảy nhẹ, đều và luân chuyển thường xuyên trong ao. Ngoài ra, việc bố trí, lắp đặt máy trong ao tương đối thuận tiện, dễ dàng. Tuy nhiên, tùy theo diện tích và hình dạng của ao nuôi tôm, kinh tế của người nuôi tôm mà có phương án giảm số lượng guồng, số lượng cánh và kích thước về mặt cánh khác nhau…
+) Máy sục khí bơm (máy bơm thổi khí): Giúp lưu thông cột nước theo chiều dọc. Bao gồm một mô tơ điện có thể đặt chìm dưới nước và một máy nén đẩy được gắn vào ống. Mô tơ được đặt cố định để các đầu ống ở vị trí thẳng đứng. Toàn bộ hệ thống nổi nhờ được gắn phao.
Thiết bị này có ưu điểm cho năng suất oxy hòa tan cao và thải khí độc lớn. Nhưng không tạo được dòng chảy hợp lý và không gom được chất bẩn trong ao nuôi để tạo vùng sạch cho tôm phát triển. Đây là một trong những nguyên nhân tạo ra dịch bệnh.
+) Máy sục khí khuếch tán: Một trong những máy sục khí sử dụng máy nén khí hay máy thổi khí để cung cấp khí hoặc khuếch tán không khí. Những bong bóng nhỏ này nổi lên qua cột nước, tạo ra một vùng bề mặt rộng cho sự khuếch tán oxy từ không khí bên trong các bong bóng vào trong nước. Đường ống có lỗ thủng hay các dụng cụ khác tương tự để giải phóng các bọt khí vào trong nước. Khí oxy có thể được dùng thay vì không khí.
Tuy nhiên các hệ thống khuếch tán không khí có nhược điểm là hiệu suất kém ở các ao nước nông, vì thời gian lơ lửng của bong bóng trong nước quá ngắn nên khuếch tán ít oxy vào trong nước. Hơn nữa, các hệ thống này không phù hợp cho các ao nuôi lớn bởi vì chiều dài ống quá dài và sử dụng nhiều ống khuếch tán.
Hệ thống sục khí khuếch tán phù hợp cho ao nuôi diện tích nhỏ và nuôi tôm với mật độ dày, thường dùng để hỗ trợ cho máy sục khí quạt guồng nhằm gia tăng oxy trong ao.
QUẠT NƯỚC
Dàn quạt nuôi tôm là thiết bị không thể thiếu ở những mô hình nuôi tôm quy mô lớn, có tác dụng tạo ra oxy cho ao hồ nuôi tôm. Quạt nước sẽ được lắp đặt ở các vị trí khác nhau, phù hợp, đảm bảo đồng đều.
Quạt nước có tác dụng xáo trộn, luân chuyển dòng nước hạn chế sự phân tầng nhiệt độ trong ao, cung cấp nguồn oxy, giải phóng khí độc. Việc lắp đặt quạt nước giúp thu gom chất thải, xác tôm vào giữa ao thuận tiện cho việc siphon đáy. Quạt nước còn giúp khuếch tán vi sinh, thuốc, hóa chất… phân bố đều khắp ao.
Có 3 loại quạt nước cho tôm phổ biến: Quạt nuôi tôm 2 cánh; 4 cánh và quạt dài. Dàn quạt nuôi tôm sẽ được cắm với trục mô tơ chính để làm quay hệ thống cánh quạt. Tùy theo diện tích nuôi tôm mà lựa chọn loại quạt phù hợp và trang bị đủ số lượng tương ứng.
PHAO NUÔI TÔM
Các loại phao nuôi tôm phổ biến mà người nuôi hay dùng hiện nay có thể kể đến là phao dài và phao tròn. Phao nổi nuôi tôm là loại phao vô cùng tiện lợi được ứng dụng trong nuôi tôm công nghiệp. Thiết bị nuôi tôm này có thể làm giá đỡ cho giàn quạt, máy cho ăn… Loại phao này dễ dàng vận chuyển và lắp đặt vì có thiết kế nhẹ, chất liệu thường là nhựa PP góp phần giảm tác động xấu đến môi trường.
LƯỚI NUÔI TÔM
Lưới nuôi tôm là một thiết bị nuôi tôm dạng lưới chuyên dùng để che nắng cho ao, hồ nuôi tôm. Nhằm tạo ra môi trường có nhiệt độ phù hợp để tôm phát triển.
Đặc điểm của lưới tôm: Chất liệu bền, tuổi thọ cao; có tính dẻo dai, chắc chắn, thuận tiện cho quá trình căng và lắp đặt; trọng lượng nhẹ, thông thoáng; chỉ cản nóng chứ không cản sáng.
Ứng dụng của lưới nuôi tôm giúp ích cho người nuôi giảm nhiệt độ cho ao tôm; hạn chế tảo xuất hiện; che mát cho ao tôm nhưng vẫn đảm bảo đủ lượng ánh sáng cần thiết; giúp tôm tránh được các tác hại từ tia UV; hạn chế các rác thải rơi xuống hồ tôm; hạn chế tối đa sự thay đổi đột ngột của thời tiết và nước mưa rơi xuống làm giảm độ mặn của hồ tôm.
THIẾT BỊ KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG NƯỚC
Chất lượng nước là yếu tố cực kỳ quan trọng trong ao nuôi tôm, nhưng khó dự đoán và khó kiểm soát. Chất lượng nước quyết định đến tốc độ sinh trưởng và tỉ lệ sống của tôm. Các chỉ tiêu chất lượng nước quan trọng trong ao nuôi tôm như: Oxy, pH, kH, NO2, NH3… Người nuôi cũng nên nắm bắt được các chỉ tiêu trong ao, cần được kiểm tra liên tục để có thể xử lý nước kịp thời để bảo vệ đàn tôm của mình.
Trên thị trường hiện nay có rất nhiều thiết bị, dụng cụ để kiểm tra các chỉ tiêu, người nuôi có thể sử dụng các loại máy, bút đo điện tử hoặc các bộ test để định kỳ kiểm tra các chỉ tiêu nước. Trong ao nuôi, luôn có sẵn những thiết bị, bộ test này để luôn biết được những chỉ tiêu ao có đang ở mức thích hợp từ đó có thể cân chỉnh thích hợp, xử lý kịp thời.
MÁY PHÁT ĐIỆN
Để tránh trường hợp trại nuôi tôm bị mất điện đột ngột nhất là vào ban đêm, người nuôi cần chuẩn bị máy phát điện dự phòng khi sự cố mất điện xảy ra. Đảm bảo thiết bị sục khí, quạt nước vẫn hoạt động ổn định, cung cấp đủ lượng oxy hòa tan trong ao nuôi tôm, đảm bảo hoạt động nuôi tôm luôn trong tình trạng ổn định. Tránh tình trạng mất điện trong thời gian dài làm ao nuôi tôm không đủ oxy gây ra những thiệt hại đáng tiếc về kinh tế cho người nuôi. Để chủ động được nguồn điện khi mạng điện lưới gặp sự cố hoặc bị cắt, thì việc sử dụng máy phát điện là giải pháp tối ưu nhất.
Hiện nay, nuôi tôm thâm canh công nghệ cao ngày càng phổ biến, vậy nên việc sử dụng các loại thiết bị nuôi tôm hiện đại đang là xu hướng mà người nuôi cần mạnh dạn đầu tư để vụ tôm trúng mùa được giá. Ngoài những thiết bị kể trên, thị trường ngày nay còn rất nhiều loại thiết bị nuôi tôm khác có công dụng hỗ trợ cho việc nuôi tôm trở nên dễ dàng hơn, đem lại năng suất cao, giảm thiểu tối đa những rủi ro so với phương pháp nuôi truyền thống. Tuỳ theo nhu cầu và kinh tế cũng như quy mô, diện tích ao hồ nuôi tôm mà có thể cân nhắc, lựa chọn thiết bị phù hợp nhất để tận dụng được hiệu quả phục vụ tối ưu nhất cho ao nuôi tôm.
Khoa Thủy sản sưu tầm
English